Το Μάλεμε είναι ένα μικρό χωριό που βρίσκεται 6 χιλιόμετρα ανατολικά του Κολυμπαρίου, στην κατεύθυνση της πόλης των Χανίων. Είναι ένα ιδανικό μέρος για ήρεμες διακοπές.
Το Μάλεμε Χανίων έχει παρουσιάσει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες και σήμερα θα βρείτε σε αυτό αρκετά ξενοδοχεία. Σε αυτό βοηθάει και η θέση του, καθώς βρίσκεται ανάμεσα στα δημοφιλή θέρετρα του Πλατανιά και του Κολυμπαρίου. Στο Μάλεμε δεν θα βρείτε την ποικιλία από καταστήματα, ταβέρνες και καφέ που σας προσφέρει το Κολυμπάρι, αλλά μπορείτε να βρείτε όσα θα χρειαστείτε κατά τη διαμονή σας.
Η παραλία του Μάλεμε είναι μια όμορφη παραθαλάσσια ζώνη και αποτελεί τον βασικό πόλο έλξης του χωριού, καθώς προσφέρει ησυχία. Η παραλία σε κάποια σημεία είναι αμμώδης και σε άλλα έχει βότσαλα. Παρόλο που σε ένα τμήμα της έχει ξαπλώστρες και ομπρέλες, ένα μεγάλο τμήμα της είναι ελεύθερο και σχετικά απομονωμένο, ειδικά προς το δυτικό της άκρο.
Το όνομα του χωριού κατά πάσα πιθανότητα προήλθε από τη λέξη “μάλαμα”, καθώς θεωρείται ότι στο μακρινό παρελθόν υπήρχε στην περιοχή ένα μεταλλείο χρυσού. Ένα σημαντικό αξιοθέατο του χωριού είναι ο εντυπωσιακός θολωτός τάφος της Ύστερης Μινωικής περιόδου (13ος π.Χ. αιώνας) που ανακαλύφτηκε στην περιοχή.
Το πιο ιστορικό αξιοθέατο του χωριού, όμως, είναι το μεγάλο στρατιωτικό νεκροταφείο των περίπου 4.500 νεαρών Γερμανών αλεξιπτωτιστών που σκοτώθηκαν στην περιοχή κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου νότια του χωριού, με εκπληκτική θέα προς την παραλία του Μάλεμε και τη χερσόνησο του Ροδωπού. Όπως προδίδει το νεκροταφείο αυτό, το Μάλεμε αποτέλεσε το θέατρο των πιο σφοδρών εχθροπραξιών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κατά τη Μάχη της Κρήτης, η οποία και καθόρισε τη μοίρα του νησιού κατά τον πόλεμο.
Η Μάχη της Κρήτης ήταν μια από τις μάχες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με τις μεγαλύτερες απώλειες για του Γερμανούς, οι οποίες τελικά τους ανάγκασαν να αναπροσαρμόσουν τη στρατηγική τους. Σήμερα, εκτός από το μεγάλο στρατιωτικό νεκροταφείο των Γερμανών, στην περιοχή βρίσκεται και ένα μικρότερο νεκροταφείο με τους πεσόντες Βρετανούς της RAF δίπλα στον ποταμό Ταυρωνίτη.
Αν περπατήσετε σήμερα δυτικά της παραλίας του Μαλέμε, θα βρείτε έναν παλιό αεροδιάδρομο. Εδώ, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βρισκόταν το ένα από τα τρία αεροδρόμια της Κρήτης – τα άλλα δύο ήταν στο Ηράκλειο και το Ρέθυμνο.
Τον Απρίλιο του 1941, όταν τα γερμανικά στρατεύματα είχαν καταλάβει την ηπειρωτική Ελλάδα, ο Χίτλερ έπρεπε να πάρει μια απόφαση: είτε θα συγκέντρωνε όσες περισσότερες δυνάμεις μπορούσε για τη μεγάλη επίθεση στη Ρωσία, είτε θα επιτιθόταν για να καταλάβει την Κρήτη, η οποία λόγω της πολύ σημαντικής γεωστρατηγικής της θέσης έλεγχε την Ανατολική Μεσόγειο. Τελικά αποφάσισε το δεύτερο.
Οι Γερμανοί στρατηγοί κατάστρωσαν μια εκστρατεία που μέχρι τότε δεν υπήρχε όμοιό της στη στρατιωτική ιστορία: Με τις υπέρτερες αεροπορικές τους δυνάμεις θα έκαναν μαζική απόβαση αλεξιπτωτιστών στο λιγότερο καλά φυλαγμένο αεροδρόμιο της Κρήτης, αυτό του Μάλεμε. Αφού θα δημιουργούσαν εκεί το πρώτο σημαντικό προγεφύρωμα, θα μπορούσαν στη συνέχεια μέσω αυτού να μεταφέρουν στο νησί όλο το προσωπικό και τον εξοπλισμό που χρειαζόταν για να το καταλάβουν ολόκληρο.
Η “Επιχείρηση Ερμής” (Operation Mercury), όπως ονομάστηκε, ξεκίνησε το πρωί της 20ης Μαΐου 1941. Τη μέρα εκείνη, ο ουρανός πάνω από το Μάλεμε γέμισε με εκατοντάδες αεροπλάνα που έριχναν χιλιάδες αλεξιπτωτιστές για να καταλάβουν το νησί.
Η ισχυρή αντίδραση των συμμαχικών στρατευμάτων που βρισκόταν στο νησί, όμως, μαζί με τη λυσσαλέα αντίσταση των ντόπιων, που αμύνονταν κυριολεκτικά με ότι έβρισκαν απέναντι στους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές, προκάλεσαν τεράστιες απώλειες στα ναζιστικά στρατεύματα.
Δυστυχώς, ενώ στην αρχή οι συμμαχικές δυνάμεις κέρδιζαν τη μάχη, κάποια λάθη τακτικής που έγιναν στη συνέχεια από την πλευρά τους, σε συνδυασμό με μεγάλα προβλήματα που είχαν στην επικοινωνία μεταξύ τους, τελικά οδήγησαν στην επικράτηση των Γερμανών στο Μάλεμε και από εκεί τελικά σε όλη την Κρήτη.
Σήμερα στην περιοχή σχεδόν τίποτα δεν θυμίζει τη μεγάλη αυτή Μάχη της Κρήτης που έμεινε στην ιστορία λόγω της μοναδικότητάς της. Και το Μάλεμε είναι πλέον ένα μικρό ήσυχο χωριό με μια όμορφη παραλία, την οποία προτιμούν όσοι θέλουν να κάνουν ήρεμες διακοπές στα Χανιά.
