Η συνοικία Χαλέπα στην πόλη των Χανίων, κατά τη διάρκεια της ακμής της στο παρελθόν, ήταν η πιο εκλεκτική περιοχή όχι μόνο της πόλης, αλλά και ολόκληρης της Κρήτης. Για πολλές δεκαετίες ήταν περισσότερο μια “μικρή πόλη μέσα στην πόλη” παρά μια απλή συνοικία. Με αξιοθέατα όπως το σπίτι του Ελευθέριου Βενιζέλου, την εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής, και τα Ταμπακαριά, αυτή η ξεχωριστή συνοικία σας προσφέρει σήμερα τη δυνατότητα να έρθετε σε επαφή με την καθημερινή ζωή στα Χανιά, όπως αυτή ήταν περισσότερο από έναν αιώνα πριν.
Στο 2ο μισό του 19ου αιώνα, όταν η πόλη των Χανίων ήταν πρωτεύουσα της Κρήτης, η συνοικία Χαλέπα ήταν η πιο αριστοκρατική περιοχή της πόλης. Διαφορετική από την υπόλοιπη πόλη, ήταν το πιο πλούσιο και εξευρωπαϊσμένο της προάστιο, με πολλά κτίρια μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας.
Η συνοικία Χαλέπα μέσα στην ιστορία: Το σπίτι του Ελευθέριου Βενιζέλου
Κανένας άλλος πολιτικός δεν διαμόρφωσε τη σύγχρονη Ελλάδα περισσότερο από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον πρώην πρωθυπουργό της Ελλάδας που έδωσε το όνομά του στο Διεθνές Αεροδρόμιο των Αθηνών. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος γεννήθηκε στα Χανιά και μεγάλωσε στην Χαλέπα, σε μια έπαυλη που έχτισε το 1877 ο πατέρας του.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν ο πιο σημαντικός Έλληνας πολιτικός στα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου. Εκείνη την περίοδο, η διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο 1ος Παγκόσμιος Πόλεμος και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, είχαν δημιουργήσει μια πολύ ασταθή, κρίσιμη κατάσταση στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Ο Βενιζέλος ήταν ο πολιτικός που κατάφερε, μέσα από τις εμπνευσμένες του ομιλίες, πράξεις και συμμαχίες, να οδηγήσει, πρώτα την Κρήτη, και στη συνέχεια ολόκληρη την Ελλάδα, με ασφάλεια μέσα από αυτήν την ταραγμένη ιστορική περίοδο.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος διετέλεσε πρώτος πρωθυπουργός της αυτόνομης Κρητικής πολιτείας, ύστερα από την απελευθέρωσή της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, και στη συνέχεια, μετά την επανένωσή της με την υπόλοιπη Ελλάδα, ως πρωθυπουργός της Ελλάδας για πολλά χρόνια. Το οικογενειακό του σπίτι στην Χαλέπα είναι σήμερα εθνικό μνημείο και μουσείο.
Στο 2ο μισό του 19ου αιώνα, όταν ο νεαρός Βενιζέλος περπατούσε στους δρόμους της Χαλέπας, αυτή δεν ήταν συνοικία της πόλης των Χανίων, αλλά μια ξεχωριστή μικρή πόλη έξω από τα τείχη της πόλης. Χάρη στο υγιεινό της κλίμα και την όμορφη θέα στη θάλασσα, ήταν η πιο εκλεκτή περιοχή στα Χανιά, όπου έμεναν όλοι σχεδόν οι πλούσιοι και ευγενείς της εποχής. Αυτός είναι και ο λόγος που στην περιοχή υπήρχαν πολλές επαύλεις και βίλες με εξαιρετική αρχιτεκτονική, μερικές από τις οποίες σώζονται μέχρι σήμερα.
Εκείνη την εποχή, η πόλη των Χανίων ήταν η πρωτεύουσα της Κρήτης, και στην Χαλέπα βρισκόταν τα προξενεία πολλών Ευρωπαϊκών κρατών, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων δυνάμεων της εποχής. Ήταν ένα πραγματικά διεθνές προάστιο, η “Ευρωπαϊκή γειτονιά”, όπως λεγόταν.
Το 1878, ένα γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας έλαβε χώρα στην Χαλέπα: Εδώ υπογράφτηκε η ιστορική “Σύμβαση της Χαλέπας”, ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες, η οποία έδινε αυτονομία στο νησί της Κρήτης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, και όριζε την πόλη των Χανίων ως την πρωτεύουσα της αυτόνομης Κρητικής πολιτείας. Αυτό ήταν το πρώτο βήμα προς την τελική επανένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα.
Στη σημερινή Χαλέπα, ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται από δύο πράγματα: την υψηλή αρχιτεκτονική πολλών νεοκλασικών επαύλεων που σώζονται από την εποχή της ακμής της, και τις αυλές των σπιτιών που είναι γεμάτες λουλούδια, τα οποία κάνουν αυτήν την περιοχή των Χανίων να ξεχωρίζει.
Σε κεντρικό σημεία της συνοικίας, βρίσκεται το Παλάτι του Πρίγκιπα Γεώργιου. Ο πρίγκιπας Γεώργιος, στις αρχές του 20ου αιώνα, ήταν ο Ύπατος Αρμοστής της Κρήτης, ουσιαστικά ο διοικητής του νησιού.
Πολύ κοντά στο παλάτι, βρίσκεται η εντυπωσιακή εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής, η οποία είναι μοναδική στην πόλη των Χανίων – και την οποία σίγουρα θα προσέξετε. Η εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής χτίστηκε μεταξύ του 1901 και του 1903 από τον πρίγκιπα Γεώργιο, χρησιμοποιώντας κεφάλαια που έφερε από τη Ρωσία – αυτός είναι και ο λόγος για την χαρακτηριστική του αρχιτεκτονική Ρωσικού τύπου. Η εκκλησία αφιερώθηκε στη Μαρία, την αδελφή του πρίγκιπα Γεώργιου, και γυναίκα του μέγα δούκα της Ρωσίας.
Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον σημείο στη συνοικία Χαλέπα είναι η γειτονιά Ταμπακαριά, η οποία βρίσκεται ακριβώς μπροστά στη θάλασσα. Εδώ ήταν το μέρος όπου βρισκόταν όλα τα βυρσοδεψεία των Χανίων. Αυτή η εργατική γειτονιά ερχόταν σε έντονη αντίθεση με τη υπόλοιπη αριστοκρατική συνοικία της Χαλέπας, προσθέτοντας στη γοητεία της.
Κατά τη διάρκεια της ακμής τους στη δεκαετία του 1950, στα Ταμπακαριά υπήρχαν περισσότερα από 80 βυρσοδεψεία, μικρά και μεγάλα. Σήμερα, ελάχιστα από αυτά λειτουργούν πλέον, και στη γειτονιά μπορείτε να βρείτε παλιά εγκαταλελειμμένα κτίρια, μαζί με κάποια παλιά βυρσοδεψεία που έχουν αριστοτεχνικά ανακαινιστεί. Τα σημερινά Ταμπακαριά είναι γνωστά στους ντόπιους για τις εξαιρετικές ψαροταβέρνες τους δίπλα στο κύμα.
Η συνοικία Χαλέπα είναι μια περιοχή της πόλης των Χανίων που είναι αντιπροσωπευτική της σύγχρονης ιστορίας της Κρήτης και της Ελλάδας. Έχοντας υπάρξει το μέρος όπου έζησε ο πιο διάσημος πολιτικός της σύγχρονης Ελλάδας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, και με εντυπωσιακά, πρωτότυπα αξιοθέατα, όπως η εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής και τα Ταμπακαριά, η Χαλέπα είναι μια συνοικία της πόλης των Χανίων που είναι γοητευτική και ξεχωριστή μέχρι σήμερα.
